SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition), üretim hatları, altyapı sistemleri ve proses kontrollü tesislerde uzaktan izleme, kontrol ve veri toplama amacıyla kullanılan kapsamlı bir yazılım altyapısıdır.

SCADA sistemleri, PLC ve sensör gibi alt birimlerden gelen verileri toplayarak operatörlere gerçek zamanlı izleme, alarm yönetimi ve raporlama imkânı sunar.

SCADA Nasıl Çalışır?

Bir SCADA sistemi genel olarak şu adımlarla çalışır:

1. Veri Toplama: Saha cihazlarından gelen sinyaller RTU/PLC aracılığıyla alınır.
2. Veri İletimi: Toplanan veriler haberleşme protokolleriyle SCADA sunucusuna aktarılır.
3. Görselleştirme: Grafik ekranlar, grafikler ve göstergelerle kullanıcıya sunulur.
4. Kontrol: Operatör, yazılım üzerinden cihazlara komut gönderebilir.
5. Kayıt & Raporlama: Tüm bilgiler veritabanında saklanır ve analiz yapılabilir.

📊 SCADA Arayüzü Örneği

SCADA Sisteminin Temel Bileşenleri

Bileşen	Açıklama
PLC	Sahadaki ekipmanların kontrolünü sağlar, SCADA’ya veri gönderir
RTU	Uzaktaki sistemlerden veri toplayarak SCADA’ya iletir
SCADA Sunucusu	Verilerin işlendiği, görselleştirildiği ve kaydedildiği merkez
HMI	Kullanıcının prosesleri izleyip kontrol ettiği ekranlar
Haberleşme	Modbus, OPC UA, Profibus gibi protokollerle veri iletimi sağlanır

SCADA ile HMI Arasındaki Farklar

Özellik	SCADA	HMI
Kapsam	Tüm tesisin merkezi kontrolü	Sadece lokal cihaz arayüzü
Veri Yönetimi	Kayıt, arşivleme ve raporlama yapılabilir	Sadece anlık veri gösterimi
Uzak Erişim	İnternet/LAN üzerinden erişim sağlar	Genellikle fiziksel panelle sınırlı

SCADA Nerelerde Kullanılır?

SCADA sistemlerinin yaygın olarak kullanıldığı alanlar:

• Su arıtma tesisleri
• Enerji üretim ve dağıtım merkezleri
• Gıda ve içecek endüstrisi
• Petrokimya rafinerileri
• Otomatik dolum ve paketleme sistemleri
• Bina otomasyonu (HVAC, aydınlatma, güvenlik)

Neden SCADA Kullanmalısınız?

• 🔍 Gerçek Zamanlı İzleme: Süreçlerdeki anlık değişimleri takip edin
• 📊 Veri Arşivleme: Süreç geçmişini analiz edin
• ⚠️ Alarm Yönetimi: Kritik durumlara anında müdahale edin
• 🌐 Uzaktan Erişim: Her yerden sistemleri yönetin
• 📈 Verimlilik Artışı: Duruşları azaltın, üretkenliği artırın

Sonuç

SCADA sistemleri, endüstriyel otomasyonun dijital beyni konumundadır. Operatörlere süreç kontrolü, veri analiz kabiliyeti ve hızlı müdahale imkânı sunar.
PLC, HMI ve sensör sistemleriyle tam entegre çalışan bir SCADA altyapısı, modern bir tesisin vazgeçilmezidir.