Servo Motor vs Step Motor: Hangi Uygulamada Hangisi Kullanılır?

20.07.2025

Motor Kontrol Sistemleri

Servo motorlar ve step motorlar, endüstriyel otomasyon sistemlerinde konum, hız ve tork kontrolü için yaygın olarak kullanılır. Ancak her iki motor türü farklı çalışma prensiplerine ve avantajlara sahiptir.

Bu yazıda servo ve step motorları karşılaştırıyor, hangi durumda hangisinin tercih edilmesi gerektiğini örneklerle açıklıyoruz.

Temel Farklar

KriterStep MotorServo Motor
Kontrol TipiAçık çevrimKapalı çevrim (feedback ile)
HassasiyetAdımlarla sabit konumlamaGerçek zamanlı konum doğruluğu
Tork DavranışıYüksek devirlerde tork kaybı yaşarYüksek hızlarda sabit tork
FiyatDaha ucuzDaha pahalı
KarmaşıklıkBasit sürücü ve devre yapısıGeri besleme ve PID kontrol gerektirir
Tablo: Servo motor ve step motor arasındaki farklar

Çalışma Prensipleri

📌 Step Motor:

Manyetik adımlarla belirli açılarda konumlanan motorlardır. Her sinyal gönderildiğinde motor belirli bir derece döner. Geri besleme yoktur.

Avantajları:

  • Uygun maliyet
  • Sabit konumlamada yeterli hassasiyet
  • Enkoder gerektirmez

Dezavantajları:

  • Yük altında adım kaybı olabilir
  • Yüksek devirlerde tork düşer
  • Hızlanma/ani yük değişimlerinde performans zayıf

📌 Servo Motor:

Enkoder veya resolver gibi sensörlerle geri besleme alan, tork ve hız kontrolü yüksek doğrulukta yapılabilen motorlardır.

Avantajları:

  • Hız ve torkta üstün performans
  • Geri besleme ile adım kaybı yaşanmaz
  • Yüksek hızlarda stabil çalışma

Dezavantajları:

  • Maliyetlidir
  • Yapı ve sürücü sistemi daha karmaşıktır

Uygulama Bazlı Karşılaştırma

UygulamaTercih Edilen MotorNeden?
3D YazıcıStep MotorDüşük maliyet, yeterli hassasiyet
CNC TezgahServo MotorYüksek hızda kararlı ve hassas hareket
Etiketleme MakinesiServo MotorSenkron hız ve pozisyon kontrolü gerekli
Kaydırmalı mekanizmalarStep MotorBasitlik ve maliyet avantajı
Tablo: Uygulama türüne göre motor seçimi
PLC Donanım Yapısı
Şekil 1: Tipik bir Serve ve Step motor görüntüsü.

Sonuç

  • Düşük bütçeli, düşük torklu ve basit uygulamalarda step motorlar ideal çözümdür.
  • Yüksek hassasiyet, yüksek tork ve kararlı hız kontrolü gereken uygulamalarda ise servo motorlar tercih edilmelidir.

Endüstriyel sistemlerde verimlilik ve doğruluk, seçilen motor tipine doğrudan bağlıdır. Bu nedenle motor seçimi, uygulamanın ihtiyacına göre titizlikle yapılmalıdır.